Kennisbank | Trickle filter

Trickle filter

Een trickle-filter wordt ook een druppelfilter genoemd, omdat het water van bovenaf op het filtermedia in de trickle-filter valt. Daardoor valt het steeds verder uiteen naarmate het verder in de trickle inzakt. Omdat een trickle gebaseerd is op dit "druppelen" is een een trickle-filter normaal gesproken altijd boven de waterspiegel gesitueerd. Er zijn ook gravity trickle filters op de markt, maar het principe van een trickle betekent in dat geval mechanische ondersteuning van vlotters en een navenante prijs.

Het trickle filter kent vele synoniemen zoals druppelfilter, biotoren, droog-nat filter, trickle tower en shower filter.

De druppeltechniek wordt al heel lang toegepast in de aquariumwereld en viskwekerijen en wordt steeds meer toegepast bij (koi)vijvers De druppeltoren is een heel efficiënte manier van biologische filtratie en heeft zijn nut zeker bewezen.

Soorten Trickle filters

Er zijn verschillende soorten Trickle filters (druppelfilters) in de markt te onderscheiden. De bekendste zijn:

Trickle filter (met etages): Wellicht de bekendste variant van alle druppelfilters. Het filter is opgebouwd uit verschillende etages met al dan niet verschillende filtermedia. Het vijverwater dat via een inlaat aan de bovenzijde wordt ingebracht met behulp van een sproei hulpstuk vindt zijn weg naar beneden door het filtermedia.

Shower filter: Het vijverwater wordt aan de bovenzijde van het filter over de filtermedia gesproeid en vind zijn weg naar beneden. Het shower filter zoals wij dat kennen heeft geen etages maar slechts één volume met poreus filtermedia. Wel kan men verschillende lage aanbrengen met verschillende filtermedia zolang het maar poreus materiaal is.

Gravity trickle filter: Er zijn ingenieuze oplossingen bedacht om een trickle filter in gravity opstelling te kunnen opstellen en toch van de vele voordelen van het trickle filter te kunnen genieten. Dit zijn duurdere oplossingen vanwege de vaak ingewikkelde vlottersystemen die hieraan ten grondslag liggen.

Trickle filter met voorfilter: Om een trickle filter als hoofdfilter of zelfs als enig filter te kunnen gebruiken zijn er trickle filter ontwikkeld met ingebouwd voorfilter. Dit (mechanische) voorfilter zorgt voor de filtering van het ergste vuil zodat het trickle filter niet verstopt raakt.

Zuurstof is het toverwoord

De druppeltoren, hierna verder te noemen trickle filter, is een filter van het droge type. Het merendeel van de gebruikte filters voor de vijver zijn natte filters. Bij natte filters is het filtermedium (matten, borstels, substraat) volledig ondergedompeld onder water.

Bij het trickle filter wordt de filtermedia enkel vochtig gehouden door middel van sprenkelen. Dit zorgt voor enorm veel zuurstof toevoer tijdens het filteren. Ga maar na, water kan slechts 5% zuurstof vasthouden en lucht in de atmosfeer bevat 21% zuurstof.

Bij natte filters zoals meerkamerfilters moet het filtermedia continu belucht worden om een voldoende rijke omgeving aan zuurstof te kunnen aanbieden voor de nuttige micro-organismen die op het (biologische) filtermedia leven.

Ideaal en efficiënt zou zijn dat de nuttige bacteriën zich over het gehele beschikbare oppervlakte aan filtermedium zouden huisvesten. Bij natte filters zullen de bacteriën zich eerder huisvesten waar het water het meeste met zuurstof wordt aangereikt, aan de oppervlakte (diffusie) en bijvoorbeeld in de buurt van de beluchtingstenen in het filter.
De filtermedia in de trickle filters bevindt zich in een atmosferische omgeving met permanent 21% aan zuurstof in de lucht. Voor de huisvesting van de nuttige bacteriën heeft dit groot voordeel.

Men zou kunnen stellen dat natte en droge filters ten opzichte van elkaar tegengestelde eigenschappen hebben. Bij natte filters belucht men het water waarbij een luchtbel omgeven is door water. Bij droge filters wordt een waterbel omgeven door lucht uit de omgeving. Een essentieel verschil!

Biologische filtering

Het synoniem biotoren doet al vermoeden dat het trickle filter een 100% biologische filtering van het vijverwater is. Biologische filtering is onontbeerlijk en betekent dat de nuttige micro-organismen in een zo zuurstofrijk mogelijke omgeving zich gaan huisvesten op het filtermedium. Hier gaan ze zich vermeerderen met als doel de schadelijke stoffen (ammonia, nitriet, organische resten) in een aantal stappen om te zetten naar minder schadelijke reststoffen (nitraten, stikstofgas, kooldioxide).

Werking

Het trickle filter werkt volgens een heel eenvoudig principe. Boven

aan de druppeltoren, die bij voorkeur uit een aantal “verdiepingen” of “etages” bestaat, wordt vijverwater door middel van een sproeisysteem gesprenkeld over het filtermedia. Tijdens de val in de atmosferische omgeving (droge omgeving) kan elke waterdruppel zich verrijken met zuurstof. Bij de botsing met het filtermedia (natte omgeving) splits elke waterdruppel zich opnieuw en herhaald het proces zich totdat het water de volledig weg in het trickle filter heeft afgelegd en terug stroomt in de vijver.

Plaatsing

Het trickle filter moet altijd vooraf gegaan worden door een mechanisch filter om het ergste vuil er eerst uit te filteren. Anders verstopt het trickle filter snel en gaat de gehele werking ervan verloren. Voorbeelden van mechanische voorfilters zijn vortex filters en zeeffilters. Aangezien het trickle filter een pompgevoed filter is, heeft het de voorkeur een voorfilter te kiezen van het gravity principe. Zo kan er met slechts één pomp worden volstaan.

Voordelen van een trickle filter

Tijdens de val van de waterdruppels door het trickle filter doet elke waterdruppel zich tegoed aan de zich omringende zuurstof in de lucht. Met als resultaat zuurstof verrijkt water dat terug stroomt in de vijver.Bekende spelers op de markt
Ammoniak in het water wordt deels verdreven.
Het filtermedia bevindt zich ook in diezelfde atmosferische omgeving. De nuttige micro-organismen en het volledige filtermedia zijn omgeven door een zuurstofrijk milieu. Dé basis van een goede bacteriewerking en efficiënte kolonisatie van het beschikbare filtermedia.
Het filtermedia wordt continu vochtig gehouden door de aanvoer van nieuwe, steeds met zuurstof verrijkte waterdruppels.
De permanente botsing van de waterdruppels op het filtermedia beïnvloeden een goede, jonge biofilm die zichzelf onderhoudt.
Mede door de zuurstofrijke omgeving, maar ook doordat een druppeltoren wordt opgebouwd uit verschillende verdiepingen in de hoogte kan men op een relatief kleine oppervlakte toch heel veel filtermedia kwijt. Hoe meer filtermedia waarop de micro-organismen zich kunnen koloniseren en huisvesten hoe beter.

Maar ook enkele nadelen

Zoals zo vaak zijn er naast voordelen ook nadelen op te noemen. Enkele praktische nadelen bij het gebruik van trickle filter:
Voor een optimale werking moet de druppeltoren opgebouwd worden uit verschillende kamers met filtermedium. Dit kost hoogte.
Storend element in de tuin. Het trickle filter dient altijd boven het waterniveau van de vijver geplaatst worden.
Trickle filters hebben een zwaarde pomp nodig vanwege het hoogteverschil dat overbrugt moet worden. De pomp moet dus voldiende “opvoerhoogte” hebben om het juiste debiet aan water bovenin het trickle filter te kunnen pompen.
Indien het trickle filter ook in de winter moet werken (en dat is raadzaam anders sterven de nuttige bacteriën af) moet het trickle filter wel extra beschermt worden koude vrieslucht.

Filtermedia

Omdat een trickle filter een biologisch filter is, is het van belang filtermedia te kiezen dat niet snel dichtslibt met organische resten en toch een groot oppervlak biedt. Reiniging van biologisch filtermedia dient zoveel mogelijk voorkomen te worden, want dit betekent onherroepelijk verlies van een deel van de bacteriekolonie.

De nuttig micro-organismen groeien overal op, zolang ze maar voorzien worden van zuurstof, voeding en een vochtig milieu. Om een zo efficiënt mogelijke huisvesting voor nuttige bacteriën te krijgen werden voor de vijverhobby een aantal biologische filtermaterialen (filtermedia) ontwikkeld. Veelal zijn het porreuze materialen met een groot aanhechtingoppervlak en goede doorstoomcapaciteit:

Honingraat
Crystal Bio Media
Bacteria Home
Lithaqua
Poraglass
Bioringen / Biocarrier

Het onderhoud

Aan een goed druppelfilter heb je in principe geen onderhoud, op voorwaarde dat een goede mechanische voorfiltering zijn werk doet. Het onderhoud beperkt zich tot de controle van het sproeisysteem, filtermedia en het regelmatig openen van het vuilwater aftapkraantje als dit voorzien is. Het isoleren van de toren voordat de ergste koude haar intrede doet is een must.

Bekende spelers op de markt